دکتر مصطفی نوروزی و دکتر رزا زاوشی ـ متخصصین تغذیه و رژیم درمانی
www.drzavoshy-noroozi.com
[email protected]
بخش اول
مقدمه: با توجه به شیوع چاقی عمومی، چاقی شکمی، کوتاه قدی و چربی خون در جامعه، متاسفانه افرادی که صلاحیت علمی ندارند نیز با توصیههای غیر علمی غیر ذیصلاح مثل استفاده از مکمل، پودر، کپسول، قرص، گیاهان عطاریها و متدهای غیرعلمی عجیب و غریبی که عموما ادعا (Claim) میکنند که برای چاقها و لاغرها و ورزشکارها کاربرد دارند؛ نیز بر مشکل میافزایند. افراد فاقد صلاحیت از طرق مختلف از جمله در سایتها، نشریات و یا از طریق دوستان در این زمینه توصیه و حتی دستورالعمل درمانی صادر مینمایند. اغلب استفادهکنندگان بدون حصول نتیجه، گرفتار عوارض جانبی از جمله بیماری قلبی، دیابت، ناراحتی گوارشی، ریزش مو، چروکیدگی صورت، تحریکپذیری و ...گردیده و میزان خسارات مالی، جانی و روحی وارد شده بر آنان تاکنون ارزیابی نشده است.
هدف اصلی رسیدن به وزن مطلوب:
با توجه به گسترش چاقی و اضافه وزن در میان مردم، انواع مختلفی از رژیمهای غذایی به وجود آمدهاند. هدف اصلی در تمام این رژیمهای غذایی رسیدن به وزن مطلوب است. وزنی که در آن فرد، احساس سلامتی کند. متخصصان تغذیه معتقدند که کاهش وزن تا 10 درصد و حتی کمتر باعث کاهش کلسترول خون، کاهش پر فشاری خون، کنترل قند خون و در کل باعث افزایش طول عمر فرد میشود.
عموما افرادی که به کلینیکهای تغذیه مراجعه میکنند اصرار دارند که هر چه سریعتر وزن خود را کم کنند و هر چه این کاهش وزن بیشتر و در مدت زمان کمتری باشد رژیم غذایی خود را موفقیتآمیزتر میدانند.
رژیمهای غذایی کم کالری که شدیداً مقدار انرژی دریافتی در آنها کم است باعث کاهش وزن شدید میشود و بدن در حالت قحطی مواد غذایی قرار میگیرد. در طی ده روز اول رژیمهای شدید کاهش وزن، بعد از به اتمام رسیدن ذخائر گلیکوژن، حدود 8 تا 12 درصد از انرژی مصرفی از پروتئینها تامین میشود و یک سری تغییرات غیرمعمول متابولیکی در بدن این افراد صورت میپذیرد که تاثیرات منفی بر بدن دارد. این رژیمهای شدید باعث کندی ضربان قلب و نبض، افت فشار خون، خستگی زودرس، توان کاری کم، یبوست، مشکلات عصبی و حتی منجر به مرگ شخص میشوند.
ولی رژیمهای غذایی کم کالری که پیوسته و تدریجی باشند، در این رژیمها انرژی مصرفی از ذخائر چربی بدن تامین میشود و از بافت پروتئینی استفاده کمتری میشود.
قوانین علمی و برنامهریزی رژیم درمانی:
افرادی که شاخص توده بدن BMIآنها بین 27 تا 35 است در طی یک رژیم کم کالری مناسب میبایست در هفته 250 گرم تا نیم کیلوگرم کاهش وزن داشته باشند و اگر BMIآنها بیشتر از 35 باشد این کاهش وزن نباید از 5/0 تا یک کیلوگرم در هفته بیشتر شود. در این افراد کاهش وزن باید برای 6 ماه ادامه داشته باشد که منجر به کاهش 10% از وزن شخص شود.
و در 6 ماه دوم باید برای ثبات این وزن تلاش کرد. اگر فرد نیاز به کاهش وزن بیشتری داشت، بعد از 6 ماهه دوم
(دوره ثبات) باید رژیم غذایی برای کاهش وزن ادامه یابد.